Chociaż uznaje się, że choroba Heinego-Medina czyli wirusowe zapalenie rogów przednich rdzenia kręgowego została już dawno pokonana dzięki sczepieniom ochronnym, to wciąż zdarzają się przypadki zachorowań na nią. Jest to wirusowa choroba zakaźna wywoływana przez wirus polio, który jest przenoszony drogą fakalno-oralną.
Jej nazwa pochodzi od nazwisk dwóch uczonych, którzy opisali ją w XIX wieku. Do początków XIX stulecia była bardzo rzadka, ale później nastąpiła pandemia, która objęła głównie półkulę północną. Liczbę zachorowań udało się ograniczać dopiero po wynalezieniu skutecznych szczepionek. Europa została jednak uznana za wolną od tego schorzenia dopiero w 2001 r. W związku z tym od tamtego momentu należy informować służby sanitarne kraju i WHO o każdym przypadku zachorowania.
Działanie
Wirus polio dostaje się do ustroju drogą fekalno-oralną. Potem przedostaje się przez nabłonek jelit i się namnaża. Jego czas inkubacji wynosi 9-12 dni. Po tym czasie atakuje pobliskie węzły chłonne i układ krwionośny. Na tym etapie mogą zostać wytworzone przeciwciała, które mogą skutecznie zahamować dalszy rozwój choroby. Następne etapy choroby są już dużo groźniejsze. Wirusy rozprzestrzeniają się wtedy po całym organizmie i mogą atakować wiele komórek w tym m.in. komórki ośrodkowego układu nerwowego głównie rogów przednich rdzenia kręgowego, rdzenia przedłużonego i mostu.
Przebieg
Choroba Heinego-Medina może mieć bardzo różny przebieg, właściwie od zupełnego braku objawów do silnego porażenia. Do najgroźniejszych postaci choroby należy postać porażenna, w tym najbardziej spektakularna postać rdzeniowa. Charakteryzuje się ona porażeniami wiotkimi. Powstałe porażenia są zwykle asymetryczne. Choroba atakuje neurony unerwiające poszczególne grupy mięśni. Mięśnie unerwione przez zaatakowane neurony z czasem zanikają. Są to zwykle mięśnie kończyn dolnych, aczkolwiek zdarzają się także porażenia mięśni kończyn górnych. Dlatego osoby, które w dzieciństwie przeszły ostra postać tej choroby w specyficzny sposób się poruszają, utykając na jedną nogę. W takich przypadkach bardzo ważna jest odpowiednia rehabilitacja i wykwalifikowani fizjoterapeuci, którzy mogą pomóc zwiększyć sprawność fizyczną.
Leczenie
Pierwszą skuteczną szczepionką przeciw polio była doustna szczepionka Koprowskiego. Została ona wyparta przez szczepionkę Sabina. Obecnie oprócz niej stosuje się także szczepionkę Salka
Służby epidemiologiczne zalecają szczepionkę Sabina, choć niektórzy lekarze nawołują do powrotu do szczepionki Salka. Szczepionka Salka zawiera zabite wirusy i jest podawana pozajelitowo w postaci zastrzyku. Wywołuje tylko odpowiedź ogólnoustrojową, wirusy nie kolonizują nabłonka jelit. Szczepionka Sabina natomiast podawana jest doustnie i zawiera żywe wirusy. W Polsce stosuje się system kombinowany. Najpierw otrzymuje się szczepionkę Salka (trzy dawki), a następne pojedynczą dawkę szczepionki Sabina, w 6 roku życia.