Dłużnik ogłosił upadłość co dalej? Sytuacja kiedy dłużnik ogłasza upadłość nie przekreśla szans wierzyciela na odzyskanie swoich należności.
Sytuacja kiedy dłużnik ogłasza upadłość nie przekreśla szans wierzyciela na odzyskanie swoich należności.
Z założenia postępowanie upadłościowe to procedura, której celem jest stworzenie przedsiębiorcom, którzy zaprzestali regulowania swoich zobowiązań, warunków pozwalających na całkowite zaspokojenie wierzycieli i na zachowanie przedsiębiorstwa. Niestety w praktyce często wygląda to mniej optymistycznie jednakże wierzyciel ma szansę i możliwość choćby częściowego zaspokojenia roszczeń i warto z niej korzystać.
Podstawową przesłanką ogłoszenia upadłości jest niewypłacalność dłużnika, czyli opóźnienie w regulowaniu zobowiązań dłuższe niż 3 miesiące. Podmiot uznaje się również za niewypłacalny jeśli wysokość zobowiązań przekracza wartość jego majątku. Wniosek o ogłoszenie upadłości może (lub musi-w ustalonych sytuacjach) złożyć osoba reprezentująca firmę dłużnika ale takie prawo ma także każdy z wierzycieli.
Postanowienie o ogłoszeniu upadłości przekazuje się do publicznej wiadomości w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSiG) oraz w dzienniku o zasięgu lokalnym. Dodatkowo wierzyciele powinni być poinformowani w formie pisemnej przez syndyka masy upadłości lub nadzorcę sądowego (zależnie od rodzaju postępowania tj.: postępowania upadłościowego - likwidacyjnego czy układowego) o postępowaniu upadłościowym. Bywa jednak, że np. ze względu na brak adresu wierzyciela w księgach upadłego, takiego powiadomienia on nie otrzyma.
Z w/w źródeł wierzyciel uzyska także informację o wyznaczonym terminie na zgłoszenie wierzytelności. Zwykle termin ten wynosi od 1 do 3 miesięcy od obwieszczenia o ogłoszeniu upadłości.
W tym czasie wierzyciel by podjąć próby zaspokojenia swoich roszczeń czyli wziąść udział w postępowaniu upadłościowym powinien zgłosić sędziemu komisarzowi na piśmie swoją wierzytelność. Terminowe zgłoszenie nie podlega opłacie.
Zgłoszenie wierzytelności, które dokonane po wyznaczonym terminie może wiązać się dla wierzyciela z odpowiednimi kosztami np. publikacji obwieszczenia o sporządzaniu uzupełniającej listy wierzytelności. Ponadto czynności już dokonane w postępowaniu są skuteczne a wierzytelność zgłoszoną po terminie uwzględnia się tylko w planach podziału masy upadłości ustalonych po uznaniu zgłoszonej wierzytelności. Wierzytelność pozostawia się bez rozpoznania jeżeli zgłoszono ją po zatwierdzeniu ostatecznego planu podziału funduszów masy upadłości.
Zgłoszenie wierzytelności musi być sporządzone w formie pisemnej, w dwóch egzemplarzach (dotyczy to zarówno samego pisma jak i załączników) i spełniać wymogi pisma procesowego (zgodnie z KPC). Do pisma dołącza się oryginały dokumentów lub notarialnie poświadczony odpis dokumentów potwierdzających wierzytelność (np. faktury, CMR). Poświadczenia odpisów może dokonać także radca prawny lub adwokat, będący pełnomocnikiem wierzyciela.
Zgłoszenie musi spełniać szereg wymogów, których brak skutkuje zwrotem zgłoszenia - warto więc skorzystać z pomocy profesjonalisty, tym bardziej, że nie wiąże się to z wygórowanymi kosztami.
UWAGA: w wielu krajach UE zgłoszenie do postępowania upadłościowego powinno być dokonane przez lokalnego reprezentanta prawnego wierzyciela.
Po upływie terminu wyznaczonego na zgłaszanie wierzytelności, syndyk sporządza listę wierzytelności, która następnie jest analizowana przez sędziego komisarza. Ten wydaje postanowienie o uznaniu lub nie zgłoszonych wierzytelności. Po przygotowaniu przez sędziego komisarza listy wierzycieli biorących udział w postępowaniu , upadły ma jeszcze możliwość zawarcia układu z wierzycielami nieuprzywilejowanymi. Jeżeli do układu nie dochodzi następuje podział funduszów masy majątkowej upadłego – dokonuje się tego w odpowiedniej kolejności.
Dla wierzyciela najistotniejsze dane wynikające z wydanej listy wierzytelności to czy zgłoszona wierzytelność została uznana, w jakiej kwocie i pod jaką kategorią zaspokojenia.
Kategorie zaspokojenia zgłaszanych wierzytelności:
• kategoria pierwsza – to np. koszty postępowania upadłościowego, należności z umów zawartych przed upadłością a, których wykonania zażądał syndyk, należności wynikające z czynności syndyka albo zarządcy, należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia masy upadłości;
• kategoria druga –to np. należności ze stosunku pracy (za czas z przed upadłości), należności z tytułu składek ubezpieczenia społecznego, należności alimentacyjne oraz renty za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci i renty z tytułu zamiany uprawnień objętych treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę, przypadające za dwa ostatnie lata przed ogłoszeniem upadłości;
• kategoria trzecia – podatki i inne daniny publiczne oraz pozostałe należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, wraz z odsetkami i kosztami egzekucji;
• kategoria czwarta – inne należności, jeżeli nie podlegają zaspokojeniu w kategorii piątej, wraz z odsetkami za ostatni rok przed datą ogłoszenia upadłości, z odszkodowaniem umownym, kosztami procesu i egzekucji. W praktyce wierzyciel będący kontrahentem dłużnika będzie zgłaszał swoją wierzytelność właśnie do kategorii czwartej.
• kategoria piąta – odsetki, które nie należą do wyższych kategorii sądowe i administracyjne kary grzywny oraz należności z tytułu darowizn i zapisów.
Należy liczyć się z tym, że postępowanie upadłościowe jest czasochłonne i często trwa nawet kilka lat – sytuacja taka dotyczy zarówno upadłości polskich jak i zagranicznych dłużników.
W momencie jednak gdy nasz dłużnik ogłosił upadłość, zgłoszenie roszczeń do masy upadłościowej jest jedynym możliwym do podjęcia krokiem prawnym dającym szanse na odzyskanie należności.
Alicja Hapke
ICG-International Consulting Group
www.icg-group.com
