Kruka instrukcja na temat heblowania. Artykuł dla pełnych zapału początkujących stolarzy i nie tylko.
Heblowanie to sukcesywne struganie cienkich wiórków na powierzchni drewna by uzyskać równą powierzchnię, wygładzić je czy zmniejszyć jego grubość. Zanim zabierzemy się za heblowanie musimy dobrać odpowiedni sprzęt, mamy do wyboru: hebel drewniany, hebel metalowy i elektryczny. Hebel drewniany jest tradycyjnym narzędziem jego długość to około 20cm do 25cm szerokość ostrza 42mm do 48mm ostrze w tym prostym urządzeniu jest blokowane przez klin. Nieco bardziej złożonym urządzeniem jest hebel metalowy, dzięki systemowi blokowania ostrza przez dźwignię i śrubę regulacyjną. Hebel metalowy jest łatwiej ustawić, dzięki materiałom z jakich jest wykonany jest niewrażliwy na wypaczenia jakie w przypadku drewnianego hebla może powodować wilgoć. Nieprawidłowo konserwowany hebel metalowy może ulegać korozji. Hebel metalowy wyposażony jest w dwa uchwyty co znacznie ułatwia pracę z nim, dodatkową zaletą niektórych hebli metalowych jest wymienne ostrze, dzięki temu nie ma potrzeby częstego ostrzenia. Heblarka elektryczna to z pewnością najbardziej zaawansowane z przedstawionych urządzeń. Jest wyposażona w wałek rotacyjny, który obraca się z dużą prędkością, może posiadać jedno lub kilka ostrzy. Heblarka ma szerokość od 72mm do 102mm można regulować głębokość skrawania do 0 do 3mm. Prowadnica równoległa wykonuje żłobienia natomiast boczna umożliwia heblowanie boczne nawet pod kątem 45 stopni. Na stopie heblarki znajduje się rowek w kształcie litery V ułatwia on heblowanie krawędzi. W heblarkach elektrycznych stosuję się coraz trwalsze materiały i rozmaite udogodnienia, wybór zależy od częstotliwości jej użytkowania, nie warto inwestować w profesjonalny sprzęt jeśli ma być przez nas używany sporadycznie.
Regulacja ostrza hebla
Zakładając ostrze i przeciwostrze musimy pamiętać, że powinny one do siebie ściśle przylegać i wystawać z podeszwy hebla na około 1mm. Chcąc wysunąć ostrze z hebla delikatnie uderzamy młotkiem w jego górną część. By zagłębić ostrze w stopie hebla lub je wyciągnąć należy uderzyć młotkiem w piętę hebla. Regulację wykonujemy z dokładnością do 1mm do 10mm, ostrze musi być ustawione równolegle do podeszwy hebla i nie powinno zbytnio wystawać. Bardziej wysunięte ostrze urządzenia równa się grubszemu struganiu materiału. Gdy mamy do czynienia z heblem metalowym sprawa jest nieco prostsza wystarczy odkręcić zacisk i przesunąć ostrze. Ustawiamy przeciwostrze 1mm do 2mm nad ostrzem jeśli jest ono zbyt blisko hebel będzie poruszał się skokami natomiast jeśli jest umieszczone zbyt daleko może drgać w trakcie pacy. W przypadku drewna twardego wysuwamy ostrze ze stopy w przypadku popękanego należy przybliżyć przeciwostrze. Ułożenie hebla drewnianego jest proste wystarczy prawą ręką chwycić piętę a lewą ręką chwytamy nosek hebla. Hebel metalowy chwytamy oburącz lewa ręka chwyta prowadnice a prawa popycha narzędzie.
Technika heblowania
Zdecydowanie łatwiej heblować krótkimi pociągnięciami niż głębokimi. Heblowanie płaszczyzny jest takie samo w przypadku obu urządzeń hebla ręcznego i elektrycznego. Zanim zaczniemy pracować z materiałem należy go unieruchomić, można to zrobić ściskami stolarskimi lub w imadle. Deska na której będziemy pracować musi być czysta jeśli są na niej plamy żywicy usuwamy je rozpuszczalnikiem. Regulujemy hebel, by nieco ułatwić sobie pracę możemy posmarować stopę parafiną. Pamiętaj by heblować zgodnie z kierunkiem włókien drewna ma to znaczenie zwłaszcza w przypadku drewna delikatnego. Heblowanie kantu nie różni się zbytnio od heblowania płaskiej powierzchni, należy ustawić urządzenie równolegle do obrabianej powierzchni. Przed pierwszym pociągnięciem przyciskamy nosek hebla do krawędzi deski. Pod koniec pociągania należy przycisną piętę nie zwalniając nacisku z noka hebla w ten sposób unikniemy zaokrągleń kantów. By wyheblować krawędź deski należy wyregulować wysokość ostrza, mocno naciskamy, heblujemy od końców do środka. W celu wyheblowania wąskiego końca deski możemy pomóc sobie przedłużką czyli deską o tej samej grubości co heblowana. Należy je ścisnąć imadłem i wykonać jeden pełny ruch heblem. W przypadku sęków należy zmniejszyć wysokość ostrza, heblujemy na skos od obwodu sęka do jego środka krótkimi ruchami. By wyheblować krawędź należy ustawić urządzenie skośnie zgodnie z narożnikiem, krótkimi ruchami heblujemy powierzchnię. Jeśli mamy heblarkę elektryczną z rowkiem ustawiamy ją tak by krawędź znalazła się w rowku.
Po zapoznaniu się z treścią artykułu można stwierdzić, że podstawowe informację dotyczące heblowania zostały już przyswojone. Jednakże zanim weźmiemy się do pracy należy zapoznać się z instrukcją producenta sprzętu jaki używamy, gdyż często są w niej podane dokładne wskazówki ułatwiające korzystanie ze sprzętu jaki sobie wybraliśmy.