Potocznie, alimenty rozumiane są jako okresowe świadczenia pieniężne na utrzymanie osoby uprawnionej. Tymczasem wg przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, obowiązek alimentacyjny obejmuje dostarczenie środków utrzymania i wychowania.
Wynika z tego, że przysługujące świadczenia mogą mieć również charakter rzeczowy, a środki wychowania to nic innego, jak powinność osoby zobowiązanej do zapewnienia osobie uprawnionej możliwości rozwoju fizycznego, intelektualnego i zdobyciu wykształcenia.
Najczęściej przyczyną dochodzenia w sądzie roszczeń alimentacyjnych jest ich dochodzenie przez jedno z rodziców w imieniu małoletnich dzieci. Wynika z tego, że to nie rodzic jest powodem, tylko małoletnie dziecko przez niego reprezentowane. W procesie samodzielnie może występować jedynie pełnoletnie dziecko.
Decydując o podwyższeniu alimentów, sąd musi brać pod uwagę przede wszystkie uzasadnione potrzeby powoda oraz zdolności majątkowe osoby zobowiązanej. Skoro mowa o wniosku o podwyższenie alimentów, istnieje domniemanie, że takowe potrzeby bądź możliwości rodzica zmieniły się od chwili pierwszego orzeczenia sądu o przyznaniu alimentów. Radzi się, aby dołączyć do akt nowo powstałej sprawy sygnaturę akt sprawy poprzedniej jako dowód stanu poprzedniego, który może okazać się bardzo pomocny podczas obsługi spraw sądowych.
Przyczynami, które należy wskazać przy składaniu wniosku o podwyższenie alimentów, jeśli chodzi o zmiany potrzeb uprawnionego, podjęcie nauki na studiach, konieczność leczenia, pobierania korepetycji. Niezbędne będą tu zaświadczenia ze szkoły o przyjęciu na studia, wysokość czesnego, świadectwa lub dokumentacja lekarska. Jeśli przyczyną są lepsze zarobki rodzica zobowiązanego, także powinno się to wykazać poprzez złożenie wniosku do pracodawcy, o podanie wysokości zarobków lub urzędu skarbowego, o kopię deklaracji podatkowych zobowiązanego.
