Rozwój medycyny i postęp technologiczny pozwalają dokonywać rzeczy, które dawniej były jedynie wymysłem szalonych naukowców i marzycieli. Teraz wiele z nich jest możliwych, dzięki temu można ratować ludzkie życia, dawniej skazanych na ból i cierpienie. Jednym z takich cudów współczesnej medycyny jest przeszczep serca, lub inaczej transplantacja serca.
Przeszczep serca to ostatnia deska ratunku dla pacjenta cierpiącego na niewydolność mięśnia sercowego, chorobę niedokrwienną, choroby zastawek serca lub w innych przypadkach. Jest to poważny i ryzykowny zabieg chirurgiczny, który może wykonywać wyłącznie wykwalifikowany, doświadczony chirurg naczyniowy. Dzięki rozwojowi umiejętności chirurgicznych coraz więcej pacjentów przeżywa zabieg i może się cieszyć długim życiem. Polega to na zastąpieniu chorego serca zdrowym.
Zdrowe serca pobierane są od martwego dawcy pod warunkiem, że był zdrowy, jego organy również i miał zgodność krwi i tkanek z biorcą. Operacja jest ryzykowna i niebezpieczna dlatego, że istnieje duże prawdopodobieństwo odrzutu przeszczepu, ponieważ organizm może traktować nowe serce jako ciało obce, którego będzie starać się go pozbyć.
By temu zapobiec opracowane zostały leki, hamujące odrzut przeszczepionego serca. Dzięki nim przeżywalność pacjentów wzrasta o kilkadziesiąt procent i możliwa jest ich szybka rehabilitacja, podczas której cały zespół lekarzy, w tym fizjoterapeuci pozwalają na powrót do poprzedniego życia. Co roku wykonuje się kilka tysięcy przeszczepów na całym świecie. Ograniczeniem może być jedynie brak dawców. Niestety, świadomość na ten temat nie dociera do wszystkich osób, dlatego wciąż wiele osób ma opory przed podpisaniem zgody na oddanie organów po śmierci.
By transplantacja mogła dojść do skutku należy spełniać pewne wymagania, by móc się do niej zakwalifikować. Kwalifikację przeprowadza lekarz kardiolog, pod warunkiem, że nie uzna, iż inna metoda leczenia będzie lepsza, na przykład by-passy, czy wszczepienie sztucznej zastawki. Na listę oczekujących na przeszczep mogą zostać wpisani ci, którzy znajdują się w szpitalu, a ich stan oceniany jest na ciężki oraz gdy są na granicy wydolności i są utrzymywani dzięki aparaturze, pozwalającej im przebywać w domach. Oprócz tego należy wykonać cały szereg badań i testów. Niektóre z nich weryfikują takie informacje, jak schorzenia i dolegliwości, które niestety uniemożliwiają przeprowadzenie przeszczepu. A przeciwwskazań ku temu jest wiele. Chory nie może chorować na cukrzycę, niewydolność nerek, niewydolność wątroby, nie może mieć nowotworów, chorób wenerycznych i nadmierne stosowanie używek, na przykład alkoholizm lub narkomania. Pacjenci do transplantacji nie mogą mieć więcej niż 65 lat. Mogłyby one się przyczynić do komplikacji podczas operacji lub do powikłań po niej, ewentualnie do odrzucenia przeszczepu.
Po operacji pacjenci pozostają pod ścisłą kontrolą ośrodków kardiologicznych i cykliczną kontrolą w ośrodkach transplantacyjnych. W nich przeprowadza się szereg badań, dzięki którym możliwe jest monitorowanie stanu zdrowia pacjenta i kondycji jego serca. Jeżeli pojawią się jakiekolwiek dolegliwości po operacji należy natychmiast zgłosić to swojemu lekarzowi. Rekonwalescencja po takiej operacji jest długotrwała i wymaga ostrożności i rozsądku, jednak jest to warte zachodu, ponieważ przeszczep serca daje szanse na nowe życie.