W Polsce z roku na rok przybywa osób z wyłonioną stomią. Nowoczesna medycyna onkologiczna daje im szansę na przeżycie, ale często dzieje się to kosztem wyłonienia stomii czasowej lub na całe życie. Zgodnie z Kartą Praw Osoby ze Stomią, każdy pacjent przed operacją powinien uzyskać porady, które pozwolą mu podjąć w pełni świadomie decyzję o operacji oraz dadzą wiedzę o korzyściach wynikających z leczenia i zasadniczych aspektach życia ze stomią.
Zgodnie z Kartą Praw Osoby ze Stomią, każdy pacjent przed operacją powinien uzyskać porady, które pozwolą mu podjąć w pełni świadomie decyzję o operacji oraz dadzą wiedzę o korzyściach wynikających z leczenia i zasadniczych aspektach życia ze stomią.
Okazuje się jednak, że nie zawsze teoria idzie w parze z praktyką szpitalną. Jak wynika z przeprowadzonej ankiety pełną wiedzę i informacje o konsekwencjach związanych z wyłonieniem stomii dostaje tylko połowa pacjentów (49,5%), co trzeci (35,9%) uzyskuje je czasami, natomiast blisko 10% nie jest o tym wcale informowana. Brak edukacji może być jednak uzasadniony tylko i wyłącznie faktem, że pacjent jest nieprzytomny lub nie jest w stanie zrozumieć lekarza lub pielęgniarki przekazującej te informacje ze względu na inne przypadłości.
„Z naszego doświadczenia wynika, że pacjenci, którzy uzyskali odpowiednia wiedzę łatwiej przystosowują się do nowej sytuacji, czyli życia ze stomią. Pomocne są w tym przypadku wszystkie informacje a także zapoznanie się ze sprzętem. Właśnie z tego powodu firma SALTS Polska daje możliwość skorzystania z bezpłatnych próbek” - mówi Agnieszka Siedlarska, prezes SALTS Polska.
Karta Praw Osoby ze Stomią mówi także, że: „Pacjent ma prawo do uzyskania wsparcia specjalistów medycznych i specjalistycznej opieki pielęgniarskiej tak przed, jak i po operacji, zarówno w czasie pobytu w szpitalu oraz po powrocie do domu.” Okazuje się jednak, że i w tym przypadku nie zawsze zapisy są przestrzegane.
82% respondentów stwierdziło, że pacjenci poddawani operacji zawsze są szkoleni w zakresie pielęgnacji stomii. Liczba wydaje się wysoka, lecz nie można zbagatelizować znaczenia odpowiedzi 8% respondentów, którzy przyznali, że pacjenci otrzymują jedynie odpowiedzi na zadane pytania lub w ogóle nie są szkoleni. 4,5% badanych przyznało, że pacjenci są szkoleni, jeżeli zgłaszają taką potrzebę.
Zapytano również o szkolenie bliskich pacjentów. Dwóch na trzech (67%) respondentów stwierdziło, że rodziny pacjentów zawsze są szkolone, a 28%, że są szkolone, jeżeli zgłaszają taką potrzebę.
Karta Praw Osoby ze Stomią wskazuje także, że osoba z wyłoniona stomią ma prawo otrzymać pełną, bezstronną i obiektywną informację dotyczącą sprzętu stomijnego oraz zasad i sposobów zaopatrzenia w ten sprzęt. Ponadto pacjenci mogą samodzielnie dokonywać wolnego wyboru sprzętu spośród dostępnego w danym kraju bez jakiegokolwiek przymusu, skrępowania i ograniczeń. Stomicy mają także prawo do uzyskania wszelkich informacji ważnych z punktu widzenia ich życia oraz pracy oraz o krajowym towarzystwie stomijnym, do którego mogą domagać się wsparcia.
Europejski Dzień Praw Pacjenta ma charakter symboliczny. Powinien zachęcać do refleksji nad tym, jak ograniczyć stygmatyzację osób chorych przewlekle, która niestety ma miejsce w społeczeństwie. Przykładowo, pacjenci ze stomią zwracają uwagę na fakt, iż dyskryminuje się ich w ich środowisku pracy. Należy pamiętać, że choroba sama w sobie jest bardzo dużym obciążeniem fizycznym i psychicznym, a postawa otoczenia ma znaczący wpływ na samopoczucie pacjentów.
Międzynarodowa Karta Praw Osoby ze Stomią
1. Każdy pacjent przed operacją powinien uzyskać porady, które pozwolą mu podjąć w pełni świadomie decyzję o operacji, dadzą wiedzę o korzyściach wynikających z leczenia oraz zasadniczych aspektach życia ze stomią.
2. Stomia powinna być wytworzona w optymalnym dla pacjenta miejscu, zgodnie z zasadami medycznymi i z uwzględnieniem wszystkiego, co będzie sprzyjało komfortowi pacjenta. Takie jest podstawowe prawo pacjenta.
3. Pacjent ma prawo do uzyskania wsparcia specjalistów medycznych i specjalistycznej opieki pielęgniarskiej tak przed, jak i po operacji, zarówno w czasie pobytu w szpitalu oraz po powrocie do domu.
4. Osoba ze stomią ma prawo otrzymać pełną, bezstronną i obiektywną informację dotyczącą sprzętu stomijnego oraz zasad i sposobów zaopatrzenia w ten sprzęt.
5. Osoba ze stomią ma prawo dokonywać wolnego wyboru sprzętu spośród dostępnego w danym kraju bez jakiegokolwiek przymusu, skrępowania i ograniczeń.
6. Osoba ze stomią ma prawo do informacji o krajowym towarzystwie stomijnym oraz ma prawo do uzyskania wsparcia ze strony takiego towarzystwa.
7. Osoba ze stomią ma prawo do uzyskania wszelkich informacji ważnych z punktu widzenia jej życia oraz pracy, ma prawo oczekiwać takich informacji dla rodziny i przyjaciół, tak aby wzrastała powszechna świadomość co do warunków, jakie są niezbędne dla przystosowania do stomii oraz do osiągnięcia przez osoby ze stomią zadowalającej jakości życia po operacji.
