Przedsiębiorcy, którzy zakładają firmę jednoosobową lub spółkę cywilną mogą skorzystać z możliwości opłacania przez okres 24 miesięcy kalendarzowych obniżonych składek na ubezpieczenia społeczne.
Mały ZUS jest jednym z rozwiązań, które mają stanowić tzw. ulgę na start dla nowych przedsiębiorców. Z odliczeń składek nie mogą natomiast skorzystać wspólnicy spółek jawnych, partnerskich, komandytowych, jednoosobowych podmiotów z ograniczoną odpowiedzialnością, osoby prowadzące wolny zawód, podatnicy rozliczający się za pomocą karty podatkowej oraz przedsiębiorcy, którzy od chwili zamknięcia poprzedniej firmy otworzyli kolejną działalność jednoosobową, a czas pomiędzy pierwszym, a drugim przedsięwzięciem wynosi mniej niż 60 miesięcy.
Właściciele działalności gospodarczej wpisanej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub na podstawie innych przepisów, w której przychody z tytułu prowadzenia firmy w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczyły trzydziestokrotności minimalnego wynagrodzenia, mogą skorzystać z ulgi na składki.
Rejestracja małego ZUS-u musi zostać zgłoszona do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z właściwym kodem w ciągu 7 dni. Termin obejmować będzie nie tylko przedsiębiorców, którzy aktualnie korzystają z obniżek i w trakcie roku będą chcieli skorzystać z ulgi, ale także dla osób, które wznawiają działalność. W tym przypadku za pierwszy dzień uznać należy moment, w którym właściciel przedsiębiorstwa przestał korzystać z ulg lub przywrócił do działania zawieszoną wcześniej działalność.
“Mały ZUS” polega głównie na tym, że osoby, u których przychody nie przekroczyły określonej sumy pieniężnej, skorzystać mogą z obniżonej i proporcjonalnej do przychodu składki na ubezpieczenie społeczne.
Aby obliczyć składkę na mały ZUS, podatnik musi obliczyć przeciętny, miesięczny przychód z działalności gospodarczej za ubiegły rok. Następnie, przeciętny miesięczny dochód, czyli wynik z pierwszego obliczenia musi zostać pomnożony przez specjalny współczynnik udostępniony co roku przez Monitor Polski.
Jeżeli otrzymany wynik mieści się w minimalnych i maksymalnych progach, to podatnik może zadeklarować jako podstawę wymiaru składek kwotę wyższą, niż ta otrzymana jako najniższa wartość.
Każda ulga, z jakiej skorzystać może przedsiębiorca jest dobrowolna. Jeżeli więc podatnik chce skorzystać z obniżek i odliczeń, to w ciągu 7 dni musi złożyć odpowiedni dokument do ZUS. W przypadku niezłożenia wniosku, przedsiębiorca będzie miał możliwość ubiegania się o obniżone składki dopiero w przyszłym roku.
Istotne jest także kontrolowanie terminu, w którym ulga przestanie obowiązywać. W takiej sytuacji podatnik w przeciągu 7 dni od daty zakończenia preferencyjnych składek musi złożyć deklarację ZUS ZWUA w celu wyrejestrowania się z dotychczasowego kodu, a następnie zarejestrować się ponownie na formularzu ZUS ZUA.