System podatkowy w Polsce jest podzielony na dwa obszary, tj. system prawa podatkowego i instytucje. System prawa podatkowego jest złożoną grupą norm, wśród których można wyróżnić 4 obszary, które różnią się ze względu na zakres regulacji.
Pierwszą grupę tworzy prawo materialne.
Prawo materialne nakłada podatek poprzez np. Ustawę o podatkach. Każdy podatek nakładany jest poprzez tzw. elementy techniki podatkowej. Owe elementy wg artykułu 217 Konstytucji muszą być określone wyłącznie i jedynie według Ustawy. Składają się na nie:
-podmiot- kto jest opodatkowany?
Mówiąc inaczej podmiotem w ujęciu ekonomicznym odpowiadamy na pytanie, kto ponosi ciężar opodatkowania.
-przedmiot i podstawa opodatkowania- od czego jest płacony podatek?
Przedmiotem opodatkowania jest pewne zjawisko lub zdarzenie, z którym ustawodawca wiąże obowiązek zapłaty podatku. Natomiast podstawą jest np. dochód za okres roku czy też obrót za okres kwartału.
-stawki- jaka jest wielkość podatku do zapłacenia?
Stawką podatku jest funkcja matematyczna, która łączy podstawę z kwotą podatku do zapłaty.
-ulgi i zwolnienia
Należy rozróżnić te dwa pojęcia. Zwolnienie oznacza, że coś jest opodatkowane, ale podatnik nie płaci od tego podatku. Ulga zaś związana jest z preferencyjną kalkulacją stawki dotyczącej zapłaty.
Drugą grupę tworzy prawo proceduralne inaczej zwane formalnym.
Reguluje ono relacje między podatnikiem a organem podatkowym.
Trzecią grupę tworzy prawo międzynarodowe z uwzględnieniem podziału na prawo unijne oraz prawo sensu stricte.
Prawo unijne, to prawo, które harmonizuje regulacje z innymi krajami w skład którego wchodzą dyrektywy i rozporządzenia. Jeżeli dyrektywa nie została implementowana lub została implementowana błędnie to oznacza, że obywatel kraju członkowskiego może się powołać na jej zapisy, jeżeli normy tworzone ową dyrektywą są jednoznaczne i konkretne.
Prawo sensu stricte jest to prawo dwustronne, w skład którego wchodzą umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, które muszą być zatwierdzone przez sejm. Ich celem jest przeciwdziałanie podwójnemu opodatkowaniu w różnych krajach.
Czwartą grupę tworzy prawo karno- skarbowe.
Wprowadza możliwość ukarania osoby, która dopuściła się czynu niedozwolonego.
Instytucje finansowe w obszarze systemu podatkowego w Polsce to nic innego jak wszelkiego rodzaju organy w zakresie których ustalane są i pobierane podatki, może to być np. Urząd Skarbowy.
