Szczepienie drzew i krzewów

Wskazówki dotyczące pielęgnacji niezbędnej podczas przeszczepiania drzew. Szczegółowo opisane dwie metody szczepienia drzew.

Szczepienie to zabieg polegający na umiejscowieniu nowego szczepu na końcu gałęzi. Przeszczepić można głównie drzewa młode, jednak przeszczepianie drzew kilkunastoletnich pod warunkiem, że są zdrowe i silne też jest możliwe. Konary drzew przeznaczonych do przeszczepienia należy skrócić na miesiąc przed planowanym zabiegiem. Szczepienie przeprowadzamy na pędzie głównym lub na niższej gałęzi. Każda przycięta wcześniej gałąź przed wykonaniem szczepienia musi zostać dodatkowo przycięta o dodatkowe kilka centymetrów. Wybór metody szczepienia zależy od terminu jaki wybraliśmy oraz grubości przeszczepianych gałęzi.
Właściwie po co przeszczepiamy drzewa?
By drzewo osiągnęło pożądaną przez nas formę np. korona rozetowa, płacząca czy regularny pień. Szczepimy szczelinowo w najwyższych partiach drzewa gdy średnica gałęzi wynosi co najmniej 3 cm. W przypadku zniszczenia drzewa np. przez wichurę można je uratować szczepiąc w wieniec co przedłuży jego żywotność, drzewo powraca to stanu pierwotnego po około 3-4 latach. Gdy mamy do czynienia z drzewem silnie zrakowaconym wystarczy wówczas wyciąć wszystkie chore gałęzie pozostające części można odnowić szczepiąc w wieniec. Zdecydowanie najpraktyczniejszym i najbardziej zaskakującym sposobem szczepienia jest umieszczenie kliku rodzajów owoców na jednym drzewie. Można się posłużyć obiema metodami by to osiągnąć, efekt jest zaskakujący. Oczywiście metodę polecam tylko jako eksperyment , ponieważ wpływa ona poważnie na równowagę drzewa. Gdy na pniu naszego drzewa pojawią się uszkodzenia spowodowane np. ogryzieniem kory przez zające czy pęknięcia powstałe w skutek niskiej temperatury też możemy spróbować powalczyć. W tym przypadku stosujemy szczepienie mostkowe polega ono na wszczepianiu pod korę powyżej i poniżej rany kilku jednorocznych pędów skośnie przyciętych na końcach.
Pora omówić dokładnie poszczególne możliwości jakie daje nam szczepienie
Zaczynam od szczepienia w szczelinę, jest to metoda wymagająca od nas szczególnej delikatności, ponieważ zadajemy drzewu coś w rodzaju rany. Metoda świetnie sprawdza się w przypadku drzew owocowych i drzew ozdobnych. Najlepiej szczepić wiosną pomiędzy 15kwietnia a 15 maja. Przygotowanie gałęzi pod szczepienie musi być przeprowadzone zgodnie ze wskazówkami. Jeśli mamy do czynienia z młodym drzewem wybierajmy gałązkę o średnicy od 2 do 5cm. należy ją przyciąć poziomo przy użyciu sekatora. Gdy używamy nożyka ogrodniczego przycinamy gałązkę przez środek do głębokości około 5 cm. Jak mamy do czynienia z twardym drewnem możemy lekko uderzyć w ostrze by ułatwić sobie cięcie. Następnie w powstałej szczelinie umieszczamy klin, robimy to bardzo delikatnie by nie uszkodzić gałęzi.
Jak przygotować szczep ?
Należy wybrać dorodną 3-5 pąkową gałąź, która przetrwała już jedną zimę, ścinamy ją od góry do dołu, dobieramy taką której średnica nie przekroczy 0,5cm. Ścinamy ją ukośnie po obu stronach oczka jednym ruchem ostrego noża pamiętając, że ślad po cięciu powinien być równy i czysty. Ogranicz długość szczepu starając się zachować 3 dobrze rozwinięte oczka, średnia długość to około 5cm. Łączenie szczepu, należy delikatnie zagłębić szczep w szczelinie do poziomu pierwszego oczka. Istotne jest żeby elementy żywe o kolorze jasnozielonym przeszczepianego pędu i zrazu ściśle do siebie przylegały, jest to niezbędny element i od niego zależy powodzenie zabiegu. By móc lepiej kontrolować zagłębianie się można pomóc sobie kciukiem trzymając go wzdłuż napięcia. W przypadku gałęzi szerszej niż 3cm możemy wstawić dwa szczepy, oba przy brzegach szczeliny, zwracamy uwagę by miazga zrazów znalazła się przy miazdze konara nazywamy to szczepieniem w "podwójną szczelinę" Następnie starannie podwiązujemy szczelinę za pomocą rafii lub folii starając się maksymalnie przybliżyć do siebie rozszczepione części gałązki. Po tej czynności smarujemy szczelinę maścią ogrodniczą starając się zakryć wszystkie nagie miejsca, pamiętając o obciętym szczycie szczepu. Ochroni to drzewo przed rozwojem chorób i atakiem szkodników dodatkowo pomoże przyjąć się zaszczepionemu pędowi. Na przyjęcie się szczepu musimy cierpliwie poczekać zwykle trwa to około 1,5 miesiąca gdy mamy do czynienia z dużym drzewem trwa to nieco dłużej. W przypadku zastosowaniu metody podwójnej dorodniejszy szczep zostawiamy a mniej okazały należy uciąć w miejscu do którego była przeszczepiana. Pielęgnacja gałęzi po przeszczepieniu jest mniej skompilowana, obcinamy pędy boczne dając pierwszeństwo rozwijającemu się szczepowi. Gdy zajdzie potrzeba nakładamy warstwę maści, jeśli rafia jaką zastosowaliśmy wrzyna się w gałąź należy ją przeciąć.
Szczepienie w Wieniec
Metoda ta sprawdza się w przypadku gałęzi o średnicy większej niż 5cm, nazwa wzięła się od sposobu układania szczepów na obwodzie szczepionej gałęzi, stosuje się ją by nieco odmłodzić stare drzewo. Najlepszymi miesiącami na szczepienie są kwieceń i maj. Przygotowanie gałęzi musimy rozpocząć wraz z końcem zimy, należy skrócić gałąź przy pomocy piły ogrodniczej w miarę możliwości poziomo. Przed rozpoczęciem szczepienia należy odświeżyć miejsce przy pomocy nożyka tak by uzyskać gładką powierzchnię. Następnie nacinamy pionowo korę do miazgi na głębokość około 5 cm zaczynając od płaszczyzny cięcia gałęzi. Odklej delikatnie korę tak by jej nie uszkodzić, następnie rozwieramy każde nacięcie na 3-4mm. Szczepiąc w wieniec używamy około 8 szczepów. Szczep przygotowujemy podobnie jak w przypadku poprzedniej metody. Gałązki ścinamy na skos po przeciwnej stronie oczka jednym cięciem noża. Wykonaj również drobne nacięcie na wysokości oczka aby ułatwić osadzenie się szczepu na gałęzi. Należy ograniczyć długość szczepu do 3 rozwiniętych oczek czyli około 5 do 7cm. Łącząc delikatnie wkładamy skośnie ściętą końcówkę szczepu pod korę. Następnie obwiązujemy szczepione miejsce folią do szczepień lub rafią ściskając. Całość pokrywamy maścią zwłaszcza odsłonięte miejsca. Szczep przyjmuje się po około miesiącu, udany zabieg to taki w którym oczka szczepu rozwiną się do długości 5 do 7cm. Pielęgnacja nie różni się od omówionej wcześniej, należy obcinać boczne gałęzie by umożliwić przeszczepionym rozwój. Nie należy się śpieszyć z przycinaniem róbmy to stopniowo przez około 15 dni. Drzewa po przeszczepieniu powinniśmy regularnie nawozić oraz często podlewać, doglądajmy czy maść prawidłowo zagoiła ranę. W razie potrzeby możemy powtórzyć smarowanie maścią.