Szkolenia pracowników, traktując ogólnie, są bardzo ważnym elementem funkcjonowania każdego dużego przedsiębiorstwa. Stały rozwój pracowników, stwarzanie możliwości poszerzenia wiedzy i umiejętności to aspekt, o który już w trakcie rekrutacji pytają kandydaci. Ważne jest zatem, aby zadbać o odpowiednią metodę i jakość przeprowadzanych szkoleń. Można wyróżnić dwa główne rodzaje szkoleń: szkolenia wewnętrzne (on the job) oraz zewnętrzne (off the job).
Szkolenia wewnętrzne polegają na przekazywaniu wiedzy, umiejętności przez przełożonego oraz innych pracowników bezpośrednio w miejscu wykonywania zadań. Pracownik ma styczność z prawdziwymi, realnymi problemami panującymi w firmie. Często tę formę określa się jako trening poprzez pracę.
Do głównych technik należą:
- wzorowanie
- instruowanie
- powierzanie zadań zleconych
- zastępstwo
- praktyki/staże
Drugi rodzaj to szkolenia zewnętrzne. Różnią się one tym, że przeprowadzane są przez wyspecjalizowanych szkoleniowców z firm zewnętrznych. Pracuje się wtedy na abstrakcyjnych problemach, które mogą przydarzyć się każdemu przedsiębiorstwu w przyszłości. Tutaj wyróżniamy takie techniki jak:
- konferencje
- warsztaty
- wykłady
- seminaria
- studia przypadków
- odgrywanie ról
Każda z tych metod ma swoje zalety, jak również i wady.
Główną zaletą szkoleń on the job jest niewątpliwie to, że wzmacniają one kulturę organizacji, ponieważ przeprowadzane są w warunkach, które sprzyjają lepszemu poznaniu się. Łatwiej jest również ocenić efekty. Zaletą jest również to, o czym wspomniano wcześniej, że rozwiązuje się realne problemy codziennej pracy.
Można znaleźć również wiele wad, m. in.: ryzyko nieodpowiedniego przekazywania pewnych wzorców pracownikowi przez osoby, które nie zajmują się na co dzień szkoleniami. Pracownicy nie zyskują na rynku pracy dzięki odbytemu szkoleniu wewnętrznemu, ponieważ bazowali oni na problemach bezpośrednio związanych z daną firmą. Istnieje także ryzyko, że sama obecność przełożonego na szkoleniu, może być dla pracownika pewnym czynnikiem hamującym.
Z kolei zaletami szkoleń poza miejscem pracy (off the job) jest to, że korzysta się profesjonalnych usług firm szkoleniowych, nie ma ryzyka zakłóceń w pracy, istnieje także możliwość nieco refleksyjnego spojrzenia na wykonywane zadania. Ta metoda szkoleń ma również swoje wady, tak jak: efekt szkoleń będzie można uzyskać dopiero po ich zakończeniu, co opóźnia realizacje pewnych zadań, znacznie wyższe koszty przeprowadzenia zewnętrznych szkoleń oraz duże ryzyko nieadekwatności szkoleń do rzeczywistych problemów organizacji.