Dobowe zapotrzebowanie na sen u ludzi jest kwestią indywidualną. Nie mniej jednak najczęściej do prawidłowego funkcjonowania potrzeba nam przynajmniej 7-9h snu na dobę. Większość populacji śpi od 8 do 9h dziennie. Kolejna grupa 6-7 godzin. Ilość snu zależy w dużej mierze od wieku.
Noworodki sypiają około 18 godzin dziennie (w częściach). W kolejnych latach jest coraz mniej. Osoby starsze wykazują mniejsze zapotrzebowanie na sen. Odbywa się on jednak w jednej większej części. W przeciwieństwie do ludzi długość snu zwierząt bardzo się różni. Przykładowo u nietoperzy jest to 20h na dobę, zaś w przypadku żyraf jest to tylko 2h. W niektórych przypadkach, jak np. u pingwinów, fok, czy delfinów półkule mózgowe śpią na zmianę. Objawia się to zamknięciem oka przez śpiącą półkulę.
Sen jest stanem czynnościowym ośrodkowego układu nerwowego, który pojawia się cyklicznie i przemija w rytmie około dobowym. Podczas snu następuje zniesienie świadomości (z wyjątkiem tego świadomego snu) i bezruch. Sen dzieli się na dwie fazy:
• Sen o wolnych ruchach ocznych (skrót: NREM – non-rapid eye movement), inaczej sen głęboki, sen wolno falowy. Sen wolno falowy podzielono na cztery stadia: - stadium 1, gdzie świadomość bodźców docierających ze środowiska, stopniowo maleje. Występują tu wolne ruchy gałek ocznych. - stadium 2 wykazuje brak reaktywności na bodźce - stadium 3 to stan, w którym w badaniu PSG w badanym i ocenianym odcinku czasu 20-50% zajmują fale o częstości 2 Hz lub wolniejsze o amplitudzie nie mniejszej niż 75 μV. - stadium 4 zawiera więcej niż 50% fal wolnych o amplitudzie powyżej 75 μV.
• Sen o szybkich ruchach ocznych (skrót: REM – rapid eye movement), inaczej sen płytki, sen paradoksalny. Najczęściej w tej fazie występują marzenia senne. W fazie tej człowiek nie porusza się, dlatego że następuje całkowite rozluźnienie mięśni. Sen zaczyna się fazą NREM, o czasie trwania 80-100 min. Następnie jest faza snu REM trwająca ok. 15 min. U osób dorosłych tego typu cykl powtarza się 4-5 krotnie. Wraz z długością snu: spada udział najgłębszego stadium snu wolno falowego i rośnie czas trwania fazy REM, która pod koniec nocy zazwyczaj trwa około 40 minut.
Sen ma duży wpływ na nasz układ nerwowy. W trakcie, gdy śpimy nasz organizm regeneruje się i przygotowuje siły do działań kolejnego dnia. W dużej mierze od ilości snu zależy nasze samopoczucie. Gdy nie dostarczamy organizmowi odpowiedniej ilości snu, jesteśmy zmęczeni, mamy trudności z koncentracją, jesteśmy rozdrażnieni i zmniejsza się nasza efektywność. Niektórzy ludzie, aby móc efektywnie działać, stosują drzemki. Ważne jest, aby drzemka trwają 20, maksymalnie 30 min. Pozwala nam wtedy odzyskać siły. Ważne jest, aby przestrzegać krótkiego czasu trwania drzemki, gdyż w przypadku gdy trwa ona zbyt długo, budzimy się zbyt zmęczeni i senni. Aby zapewnić sobie nieprzerwany, spokojny sen, powinniśmy stosować się do zasad higieny snu.