Spawacz to osoba, która zajmuje się scalaniem elementów stworzonych ze stali, żeliwa, metali nieżelaznych i ich stopów, używając elektrycznego źródła ciepła. Aby solidnie wykonać obróbkę stali trzeba mieć pojęcie m.in. o konstrukcji i materiale. Przygotowanie powierzchni do spawania to kolejna ważna część pracy spawacza, jak również sprawdzenie jakości wykonanego spawu oraz prowadzenie dokumentacji dotyczącej, między innymi, wykonanej pracy oraz stanu sprzętu. Po zakończonej pracy trzeba również umieć konserwować i czyścić sprzęt aby mógł być wykorzystany przez wiele lat.
Spawalnictwo to zawód z tradycją, który na przestrzeni lat rozwija się i udoskonala, jednak mechanizm spawania pozostaje ten sam – w procesie w skutek działania wysokiej temperatury zachodzi przemiana cieplna, dzięki której możliwe jest spoinowanie materiałów.
Kto może spawać?
Aby zostać spawaczem i podejmować się zleceń z zakresu tej branży trzeba spełnić szereg wymagań – nie jest to zajęcie dla każdego. Najważniejsze z nich to między innymi:
- minimum wykształcenie zawodowe (spawacza) lub średnie oraz ukończony specjalny kurs zawodowy: jest to podstawa aby zacząć pracę w spawalnictwie
-możliwość pracy warunkuje posiadanie tzw. książki spawacza oraz aktualnych uprawnień na przynajmniej jedną z metod (na przykład MIG/MAG)
- bardzo ważne w tym zawodzie jest również posiadanie dobrego stanu zdrowia oraz kondycji fizycznej odradza się wykonywanie tego zawodu osobom z alergią czy astmą, o słabej wytrzymałości lub wysokiej wrażliwości na temperatury
- ważne są też uzdolnienia manualne – praca wymaga precyzji i dobrej koordynacji wzrokowo-ruchowej
Jak wygląda praca spawacza?
Spawanie to nieodzowna część przemysłu, praktycznie każda metalowa konstrukcja wymaga pracy spawacza. Metod spawania jest bardzo wiele, możemy je podzielić na gazowe, elektryczne, elektrogazowe, laserowe… najpopularniejszymi obecnie stosowanymi metodami na rynku są następujące:
Spawanie 135/MAG (drut lity), Spawanie 136/MAG (drut proszkowy); Spawanie 131/MIG
Trzy metody stosowane najczęściej, uniwersalne oraz stosunkowo wydajne. Cały proces wykonuje się w miniaturowej otoczce z gazu, który nie dopuszcza powietrza do spawanych elementów. Gaz może być obojętny (MIG) lub aktywny (MAG) – dobiera się go zależnie od spawanego materiału. Doboru metody dokonuje spawacz biorąc pod uwagę wszystkie czynniki wpływające na efekt zlecenia.
Spawanie 141/TIG
Nie tak wydajna jak mig/mag, ale najbardziej wszechstronna metoda spawania. Polega na zastosowaniu dodatkowego spoiwa przy nietopliwej elektrodzie. Spawy, które powstają mają bardzo dobre parametry a dodatkowo nie wymagają dużo obróbki. Dodatkowo przy tej metodzie nie powstają tzw. rozpryski.
Spawanie 111/MMA
Najstarsza metoda z użyciem łuku elektrycznego. Podczas spawania łączymy topliwą elektrodę otuloną oraz topiony materiał – powstaje nam spoina pokryta warstwą żużlu dlatego też przy tej metodzie konieczna jest dodatkowa obróbka.
Jak wybrać fachowca?
Kwalifikowany spawacz musi posiadać specjalną dokumentację tzw. książkę spawacza oraz certyfikat, który świadczy o przebytym egzaminie spawacza – wybierając swojego specjalistę pamiętaj o tym. W Polsce trzy instytucje mają prawdo nadawać uprawnienia spawaczom: Instytut Spawalnictwa w Gliwicach, Urząd Dozoru Technicznego oraz Polski Rejestr Statków.
Aby ocenić pracę wybranego fachowca trzeba przede wszystkim skupić się na jakości wykonania spawów, najważniejsza jest wytrzymałość spoiny i materiału wokół niej. Czynników wpływających na jakość połączenia jest dużo, między innymi – metoda spawania, ilość i natężenie dostarczanej energii, rodzaj materiałów, materiał elektrody/topnika, sam projekt połączenia oraz jego geometria. Wykwalifikowany fachowiec wykonując swoją pracę bierze pod uwagę wszystkie te czynniki oraz zależności między nimi. Najważniejszą kwestią w ocenie wykonanej pracy są przepisy i normy, które określają szczegółowe wytyczne dla spawacza.
Koszty zlecenia wykonanego przez profesjonalnego spawacza zależą przede wszystkim od rodzaju zlecenia – ilości elementów, materiału, sposobu spawania wynikającego ze specyfiki materiału. Fachowiec bez trudu będzie w stanie wycenić zlecenie znając podstawowe parametry pracy, którą ma wykonać.
Praca spawacza powinna być wykonywana w przystosowanej do tego przestrzeni, spełniającej warunki z zakresu BHP, np. hala lub warsztat rzemieślniczy. Najczęściej przedstawiciele tego zawodu dostają zlecenia obejmujące naprawę rur, metalowych płotów – spawanie najpopularniejsze jest w przemyśle stoczniowym oraz budownictwie.
W Polsce za wykonywane zlecenia lub pracując na etacie spawacz może zarobić od 2 000 do 4 000 zł netto. Zarobki oraz wartość wykonywanych zleceń zależne są oczywiście od umiejętności, zdobytych certyfikatów oraz przebytych szkoleń, które mogą znacznie podwyższyć koszt wykonania danego zlecenia.