. Przy okazji daje możliwość poznania kultury innej niż europejska. Wprawdzie 2% terytorium
, kraj ten jest członkiem NATO i stara się o przyjęcie do Unii Europejskiej - ale jest to
. W dodatku
. Rocznie
wybiera kilkanaście milionów turystów.
. W starożytności istniały tutaj różne państwa. Potężną cywilizację stworzyli Hetyci, która jednak upadła około 1200 przed Chrystusem. Później istniały tutaj mniejsze państewka takie jak przykładowo Lidia. Jej władcą w VI wieku przed Chrystusem był legendarny bogacz Krezus. W kolejnych stuleciach tereny
znajdowały się w ramach wielkich mocarstw - Persji, imperium Aleksandra Wielkiego i Cesarstwa Rzymskiego. Kiedy w 395 roku imperium rzymskie rozpadło się na dwie części, obszar
znalazł się w granicach Cesarstwa Wschodniego (Bizantyńskiego).
Później, przez kilka stuleci trwała próba sił między Bizancjum a krajami muzułmańskimi, która zakończyła się sukcesem tych ostatnich. W 1453 roku Turcy osmańscy zdobyli Konstantynopol (dzisiejszy
) i położyli kres istnieniu Bizancjum. Państwo osmańskie było jednym z największych imperiów w dziejach świata. Od XVII wieku ich potęga zaczęła słabnąć, w czym sporą zasługą mieli Polacy, pokonując ich pod Chocimiem (1673) i Wiedniem (1683). W 1920 roku imperium przestało istnieć, krótko potem zlikwidowano sułtanat i proklamowano republikę, która obejmuje teren dzisiejszej
. Na jej czele stanął słynny Kemal Atatürk. Obecnie
jest w większości zamieszkała przez muzułmanów, ale politycznie dość mocno jest związana ze światem europejskim.
Turcja - zabytki
Podróż po
Turcji to w pewnym sensie
podróż w czasie. W jednej chwili możemy oglądać pozostałości z czasów starożytnych, później odwiedzić meczet z epoki nowożytnej, by następnie podziwiać bizantyńskie budowle z okresu średniowiecza.
Wystarczy zrobić wycieczkę po
Stambule, aby się o tym przekonać. Znajduje się tam Hagia Sophia (tur. Ayasofya), dawna Świątynia Mądrości Bożej. Zbudowana w VI w. na polecenie cesarza bizantyńskiego Justyniana I przez prawie dziesięć wieków służyła chrześcijanom. Poddawano ją też pewnym przeróbkom. Kiedy w 1453 roku Konstantynopol - czyli dzisiejszy
Stambuł - został zdobyty przez Turków, Hagię Sophię przerobiono na meczet. Przy tej okazji dobudowano do niej 4 minarety. Z kolei w 1923 roku meczet stał się muzeum i w wyniku prac konserwatorskich turyści mogą dzisiaj podziwiać wspaniałe mozaiki z czasów bizantyńskich.
Niektóre budowle miały nieco "spokojniejszą" historię. Z czasów starożytnych zachowały się rzymski Akwedukt Walensa (Bozdogan Kemeri- ) (IV w., odrestaurowany w XVII w.), kolumna Konstantyna (Çemberlitaş-) (IV w.), z czasów bizantyńskich pałac Porfirogentów (Tekfur Sarayi) (XIII w.), a z nowożytnych - wspaniałe meczety m.in. Błękitny Meczet (Sultanahmet Camii) z XVII w., Meczet Sulejmana (Süleymaniye Camii) z XVI w.
W
Wyślij e-mail nie brakuje muzeów. Polaków zainteresuje pewnie niewielka placówka Anadolu Medeniyetleri Müzesi, czyli Muzeum Adama Mickiewicza. Zostało urządzone w domu, w którym mieszkał polski wieszcz. Było to też jego ostatnie mieszkanie, bo właśnie tu zmarł w 1855 roku. W muzeum znajduje się ekspozycja, w jego podziemiach można zobaczyć symboliczną kryptę. Co ciekawe, niedaleko znajduje się ulica im. Adama Mickiewicza (Adam Mickiewicz Sokagi).
Stambuł leży jednocześnie w
Azji i
Europie. Podobnie miastem dwóch kontynentów jest
Çanakkale, położone nad cieśniną
Dardanele. Znajduje się w nim kilka ciekawych rzeczy jak pięciopiętrowa Wieża Zegarowa (Saat Kulesi), zbudowana w 1897 roku. Większość turystów traktuje je nie jako cel sam w sobie, lecz jako bazę wypadową. W pobliżu znajdują się ruiny starożytnej Troi (Illionu). Miasto opisane przez Homera, odkrył w XIX w. słynny niemiecki poszukiwacz Heinrich Schliemann. Od 1989 roku trwa renesans prac archeologicznych w Troi.
Çanakkale związane jest też z nieco bliższą historią. W okolicy tego miasta rozegrała się w latach 1915-1916 słynna bitwa o półwysep
Gallipoli. Połączone siły francuskie i brytyjskie (z udziałem licznych żołnierzy z Australii i Nowej Zelandii) bezskutecznie próbowały zdobyć półwysep, broniony przez Turków. Wydarzenia te stały się tematem filmu "Gallipoli" Petera Weira z Melem Gibsonem w roli głównej.
W tej samej części kraju, ale w pewnej odległości od
Morza Egejskiego (26 km) leży
Bergama, w starożytności zwana Pergamonem. Od III do II wieku p.n.e. istniało tu hellenistyczne państwo. Z tego okresu, jak i nieco późniejszych rzymskich czasów, zachowało się szereg budowli. Wspaniały Ołtarz Pergamoński można wprawdzie podziwiać w
Wyślij e-mail , ale wszystkich zabytków zachodni archeolodzy nie byli w stanie wywieść. Na uwagę zasługuje wspaniały teatr, który mógł pomieścić 10 tysięcy widzów. Położony na stromym zboczu, robi niewiarygodne wrażenie.
Stolica
Turcji,
Ankara, nie pojawiała się w podręcznikach tak często jak
Stambuł (Konstantynopol). Przez wieki było to niewielkie miasto, a jego "kariera" rozpoczęła się dopiero w 1923 roku, kiedy zostało stolicą kraju. Nie znaczy to, że
Ankara nie ma ciekawych zabytków. Wręcz przeciwnie - można tu podziwiać pozostałości po czasach rzymskich (świątynia bogini Romy i cesarza Augusta, Augustus Tapinagi), bizantyńskich (mury obronne oraz cytadelę zwaną Ankara Kalesi) czy osmańskiej (meczet Haci Bayram Camii z XV wieku). Wśród kilku ankarskich muzeów wyróżnia się Muzeum Cywilizacji Anatolijskiej (Anadolu Medeniyetleri Müzesi). W 1997 roku zostało wybrane Europejskim Muzeum Roku. Najstarsze znajdujące się tam eksponaty pochodzą z paleolitu, czyli sprzed co najmniej dziesięciu tysięcy lat. Największe wrażenie robią znaleziska z czasów starożytnych - można podziwiać dzieła większości wielkich cywilizacji tego okresu, a więc asyryjskiej, hetyckiej, greckiej i rzymskiej.
W
Turcji znajduje się też prawdziwa ojczyzna świętego Mikołaja. Nie chodzi tu o grubego pana w czerwonych gaciach, poganiającego renifery, ale o historycznego biskupa Miry, który żył na początku IV wieku i według podań anonimowo obdarowywał biednych ludzi. W tureckim mieście
Demre - tak się bowiem nazywa Mira - zachował się sarkofag świętego, jak i kilka innych ciekawych
zabytków. Największe wrażenie robią chyba ruiny rzymskiego amfiteatru.
Inny ciekawym miastem położonym nad
Morzem Śródziemnym jest
Tars (Tarsus). W tym mieście po raz pierwszy spotkali się egipska królowa Kleopatra i rzymski wódz Marek Antoniusz. Z tego okresu zachowała się brama, przez którą w 41 p.n.e. Kleopatra wjechała do miasta. Pół wieku później w Tarsie urodził się święty Paweł, Apostoł Narodów. Chrześcijanie często odwiedzają kościół pod jego wezwaniem, znajdujący się w mieście.
Turcja - kulinaria
Kiedy słyszymy o tureckiej
kuchni, większości osób przed oczyma staje budka z kebabami. Kebab jest typową potrawą dla południowo-wschodnich regionów
Turcji. Pod tą nazwą kryje się kilka potraw. Przykładowo şiş kebab to "nasz" szaszłyk. To, co my rozumiemy pod słowem kebab, w
Turcji nazywa się döner kebap (dosłownie obracające się mięso).
Na śniadanie Turcy często jedzą mercimek áorbasi, czyli zupę z soczewicy z dużą ilością chleba. Mieszkańcy tego kraju z chęcią konsumują różne przystawki. Do najpopularniejszych należą beyaz peynir - twaróg z owczego mleka, i tarama - pasta z ikry z dorsza.
Inną charakterystyczną potrawą jest yaprak dolmasi, które można nazwać "tureckimi gołąbkami". Zwykle jest to mięso zawinięte w liścia winogron. Jeżeli nie ma się ochoty na mięso, można spróbować imam bayildi. Nazwa potrawy znaczy dosłownie "omdlały imam". Jest to bakłażan zapiekany z pomidorami, czosnkiem i cebulą. Piecze się go na oliwie, a podaje na zimno. Na deser warto spróbować bak lawę (baklava). Jest to zapiekane ciasto półfrancuskie przełożone orzechami z cukrem i/lub miodem, polane lukrem lub specjalnym syropem. Miłośnicy mocniejszych trunków zainteresują się tureckim napojem narodowym. Jest nim raki - anyżowa wódka.
Turcja - sport i rozrywka
Wypoczywając nad
Morzem Śródziemnym, można w ramach rekreacji pograć w siatkówkę czy pojeździć na nartach wodnych. Dla kibiców sportowych najważniejszym miejscem w
Turcji będzie
Stambuł. Od 2005 roku rozgrywa się tu do eliminacje mistrzostw świata Formuły 1 - Grand Prix
Turcji.
Stambuł to też miasto kilku znanych klubów piłkarskich, w tym Galatasarayu Stambuł, zdobywcy Pucharu UEFA w 2000 roku.
W tym mieście nie brak też wydarzeń kulturalnych jak cieszący się ugruntowaną opinią Międzynarodowy Festiwal Teatralny, organizowany od 1989 roku na przełomie maja i czerwca, czy Międzynarodowy Festiwal Jazzu, przypadający na połowę lipca. Co dwa lata odbywa się Biennale (Uluslararasi Istanbul Bienali), impreza artystyczna, stanowiąca okazję do przeglądu najważniejszych dokonań sztuki współczesnej. Z kolei w kwietniu do
Wyślij e-mail zjeżdżają się miłośnicy kina na Stambulski Festiwal Filmowy (Uluslararasi Istanbul Film Festivali). Jednak najbardziej prestiżowy turecki festiwal filmowy odbywa się w październiku w
Wyślij e-mail (Antalya Altin Portakal Film Festivali), gdzie najlepszym twórcom przyznawana jest Złota Pomarańcza.
Turcja - transport i drogi
Do
Turcji można dostać się drogą lądową (autobusem lub samochodem) albo samolotem. Ważna rzecz: paszport musi być ważny jeszcze przez 6 miesięcy. Jeśli chodzi o tureckie drogi, to są one pełne kontrastów. Oprócz nowoczesnych autostrad i niezłych dróg szybkiego ruchu, można trafić na ciągnące się kilometrami remonty. Najłatwiej i najszybciej do
Turcji można dostać się samolotem. Najważniejszy port lotniczy znajduje się w
Stambule. Jeżeli ktoś pragnie spędzić całe
wakacje nad Morzem Śródziemnym, może wylądować na lotnisku w
Izmirze lub
Antalyi.
Turcja - plaża i wczasy
Turcja cieszy się sporą popularnością wśród turystów i jej
plaże spokojnie mogą konkurować z
Wyślij e-mail i
Wyślij e-mail . Nic dziwnego, bo
Wyślij e-mail jest naprawdę zachwycająca. Piękne
plaże, błękitne morze, bogata oferta
hotelowa, mnóstwo restauracji i kafejek, możliwość surfowania czy nurkowania można określić mianem "pakietu podstawowego". Każde miasto
Wyślij e-mail kryje w zanadrzu dodatkowe atrakcje. W
Wyślij e-mail znajduje się największy tor gokartowy w
Turcji. Niedaleko tego miasta (12 km) znajduje się kompleks
hotelowy Eftalia Resort. Zbudowany w 2004, rozciąga się na obszarze 11 000 m2. Posiada kilka basenów i kilkaset miejsc pokojowych. Posiada też specjalne
oferty dla dzieci, jak specjalny basen, plac zabaw i Mini
Eftalia Club, gdzie wiek "klubowiczów" waha się od 4 do 12 lat. Dla nieco starszych gości czeka dyskoteka, bilard, wypożyczalnia samochodów, pralnia, a nawet… salon tatuażu. "Konkurencja dźwignią handlu" - rok wcześniej, w 2003, został otwarty inny ośrodek,
Wyślij e-mail . Położony jest w
Wyślij e-mail , miejscowości oddalonej o 24 km od
Alanyi. Piękne
plaże, baseny, korty tenisowe, łaźnia turecka, boisko do siatkówki plażowej czy specjalny klub dla dzieci stanowią jego kartę przetargową, mającą zachęcić turystów.
W
Antalyi znajduje się największe tureckie muzeum (Antalya Müzesi) - 7 tysięcy metrów kwadratowych, na których można podziwiać eksponaty ze wszystkich epok historycznych. O 30 minut drogi od lotnika w
Antalyi znajduje się
Wyślij e-mail , nazywany "rajem
turystycznym". Ten wspaniały kompleks turystyczny posiada 47
hoteli cztero- i pięciogwiazdkowych. Większość
hoteli posiada swoje własne
plaże (tylko dwie plaże w
Belek są publiczne), baseny, restauracje i kluby.
To oczywiście nie wszystkie atrakcje
Riwiery Tureckiej. Miasto
Wyślij e-mail w starożytności zwane było Halikarnasem; było to miejsce pochodzenia pierwszego historyka - Herodota. W miejscowości
Wyślij e-mail znajduje się słynny pomnik przedstawiający tureckiego dowódcę, Cezayirliego Gaziego Hasana Paszę, z lwem. W
Wyślij e-mail mieszka bardzo dużo Brytyjczyków. W
Wyślij e-mail można podziwiać ruiny zamku rycerskiego zakonu szpitalników (joannitów). W
Wyślij e-mail znajdują się ruiny starożytnego greckiego teatru, który mógł pomieścić nawet kilkanaście tysięcy widzów. Warto zatrzymać się w
Wyślij e-mail , znanym już centrum
turystycznym. W pobliskim miasteczku
Çirali można podziwiać Chimerę (tur. Yanar taş). Jest to miejsce aktywnie geotermicznie (z rozpadlin bucha ogień) i zdaniem niektórych dało początek greckim mitom o Chimerze.
Turcja - klimat
Trudno mówić o
klimacie w
Turcji jako całości - tereny nadmorskie leżą w strefie klimatu morskiego typu śródziemnomorskiego, a środkowa i wschodnia część kraju już w strefie
klimatu kontynentalnego suchego. Jeśli chodzi o konkrety, to w
Stambule i rejonie Morza Marmara średnia temperatura
latem wynosi 27°C, a zimą 4°C. Panuje to spora wilgotność powietrza. Na południowym wybrzeżu nad
Morzem Śródziemnym średnie wynoszą odpowiednio 9°C zimą i 29°C
latem. Sezon
turystyczny na tych obszarach trwa od kwietnia do października. Taka ciekawostka - Turcy zwykle mierzą temperaturę w Fahrenheitach, zatem nie należy się przerażać, kiedy termometr wskazuje 58°.