Naprawa jachtu z laminatu
Wstępną czynnością będzie ustalenie, z jakiego laminatu była wykonana łódź. Praktycznie wchodzą w grę dwa rodzaje: epoksydowo-szklany (polska nazwa handlowa żywicy-epidian), albo poliestrowo-szklany (polska nazwa handlowa żywicy - estromal, polimal). Żywice poliestrowe, potarte intensywnie papierem ściernym, wydzielają charakterystyczny zapach, przypominający woń przejrzałych jabłek. Większość łodzi, zwłaszcza śródlądowych, budowana jest z tych żywic, jako tańszych i łatwiejszych w stosowaniu, chociaż o niższej wytrzymałości i przyczepności do drewna i metali.
Warunkiem powodzenia naprawy uzyskania dobrej przyczepności łaty jest dokładne wysuszenie i odtłuszczenie miejsca wokół uszkodzenia. Aby dobrze odtłuścić, nie wystarczy przetarcie szmatką zwilżoną rozpuszczalnikiem. Używane obecnie żywice poliestrowe (tzw. ekologiczne) zawierają dodatki zmniejszające emisję styrenu do atmosfery, jednocześnie pokrywając powierzchnię laminatu warstewką woskową. Aby ją usunąć, zeszlifowujemy powierzchnię grubym papierem ściernym (np. „40") i przemywamy rozpuszczalnikiem. Jeśli laminat pokryty jest wewnątrz topkotem, również musimy go usunąć.
Dokonując naprawy od strony zewnętrznej (od strony żelkotu) usuwamy go w miejscu naprawy poprzez zeszlifowanie.
Naprawę dużej dziury powinniśmy raczej powierzyć wyspecjalizowanej firmie. Naprawiając stosunkowo nieduże przebicie lub złamanie poszycia, należy usunąć odkształcenia i wystające fragmenty laminatu, a następnie zaokrąglić otwór (w przekrojach równoległych do naprawianej powierzchni). Laminaty „nie lubią" ostrych wycięć ze względu na powstające tu naprężenia i możliwość pękania.
usuwanie usterki jachtu
Przygotowujemy wstawkę z płata podobnego laminatu lub podkładkę natłuszczoną pastą rozdzielającą, a w ostateczności pastą do podłogi lub do butów, która posłuży jako prymitywna forma dla uzupełnianego fragmentu poszycia. Można taką „formę" obciągnąć nawet folią polietylenową. Wstawki w mniej obciążonych miejscach mogą być łączone na styk, bez ukosowania. Ukosowanie wykonujemy w sposób ciągły lub skokowo. Wskazane jest zachowanie odległości minimum 25 mm na każde 600 g/m2 zmiany grubości zbrojenia (maty szklanej) i nie mniej niż 50 mm. Grubość laminatu łączącego nie powinna być mniejsza niż grubość poszycia. Poniżej przykładowe rysunki (za PRS). Niektórzy autorzy proponują wsunięcie podkładki „formy" przez otwór z zewnątrz do niedostępnej przestrzeni i tak dokonać naprawy. Taki sposób należy traktować wyłącznie jako doraźny. Nie wiemy, co wydarzyło się po drugiej stronie i jakie są uszkodzenia. Należy dążyć do dokonania inspekcji z obydwu stron, nawet gdyby trzeba było „zepsuć" piękną wkładkę przez wycięcie w niej otworu kontrolnego. Kupując materiały do laminowania, czasem w sytuacji awaryjnej, gdzieś w przygodnym miejscu, trzeba starać się upewnić co do ich rodzaju i wieku. Do żywic epoksydowych, np. E-5, E-51, E-53, używa się najczęściej utwardzacza Z-1 w ilości 10% wagi, ale już dla E-601 12-13%, a są utwardzacze, które dodaje się nawet w ilości 50%. Do klejenia drewna lepiej używać utwardzaczy poliamidowych (np. PAC, PAT itp.) Czynią one żywicę elastyczniejszą, więc spoina jest trwalsza. Większość żywic poliestrowych jest fabrycznie preakcelerowana, tzn. zawiera już katalizator (zwykle naftenian kobaltu).W celu ich utwardzenia wystarczy dodać inicjatora (są to nadtlenki organiczne o różnych nazwach handlowych - Hartox, Luperox, Butanox itp.). Konfekcjonowane są one zwykle w jednakowych stężeniach i dodaje się je w ilości 1,5-2% wagowych. Jeśli posiadana przez nas żywica nie zawiera naftenianu kobaltu, to należy go dodać w ilości dziesięciokrotnie mniejszej niż inicjatora, to jest około 0,2% wagowych w stężeniu handlowym 10%.Znaczny wpływ na przebieg laminowania ma temperatura i powinno się je prowadzić w 16-25oC. Reakcja utwardzania żywicy jest egzotermiczna, to znaczy, że przebiega ona z wydzielaniem ciepła i wzrostem temperatury. Dlatego nakładana warstwa nie powinna być zbyt gruba, gdyż przegrzany laminat może ulec uszkodzeniu: osłabieniu i zniekształceniu. Orientacyjnie można podać, że w temperaturze 25~C nie powinno się kłaść więcej niż ilość równoważną 180g/m2 zbrojenia. Do zbrojenia laminatu używamy maty szklanej lub tkaniny szklanej. Maty szklane są łatwiejsze w laminowaniu. Tkaniny trudniej się przesycają, ale pozwalają na zwiększenie zawartości zbrojenia i uzyskanie wytrzymalszego laminatu. W sprzedaży są obecnie na ogół maty i tkaniny uniwersalne, to znaczy nadające się do obu rodzajów żywic: epoksydowych i poliestrowych. W przypadkach wątpliwych należy wykonać próby. Do niewielkich napraw polecałbym używanie maty szklanej o gramaturze 300-450 g/m2.
Szkutnictwo
Laminaty sztuczne wytwarzane są od tysięcy lat, przede wszystkim dotyczy to technologii tzw laki orientalnej, stosowanej w Chinach co najmniej od V w. p. n.e. i w Japonii od III w. n. e. Wyroby z laki powstawały na ogół poprzez przesycanie wielu cienkich warstw papieru i tkanin żywicznym "samoutwardzalnym" sokiem z sumaka rhus. Miały one bardzo wysoką wytrzymałość i odporność, ale (ze względu na ogromną pracochłonność, czasochłonność i ostre wymagania technologiczne produkcji) do celów innych niż dekoracyjne były używane dość rzadko, głównie jako elementy uzbrojenia (zbroi, tarcz, łuków etc.). Tym niemniej (zwłaszcza w Chinach) gorsze gatunki laki stosowano czasem - analogicznie do dzisiejszych laminatów - do wzmacniania budowli i konstrukcji drewnianych, np. kadłubów łodzi.
Szkutnictwo, rzemiosło zajmujące się wytwarzaniem, konserwowaniem, i naprawianiem łodzi.
Rzemieślnik zajmujący się szkutnictwem to szkutnik.
W szkutnictwie stosowane są żywice:
1) żywica poliestrowa
2) żywica epoksydowa
Do klejenia drewna szkutnictwo wykorzystuje żywice epoksydowe jako kleje wypełniające szczeliny i ewentualne niedokładności pasowania. Kleje epoksydowe dają mocną, odporną na starzenie spoinę. Drewno przed klejeniem powinno być suche i odtłuszczone. Odtłuszczamy powierzchnię drewna tkaniną zmoczoną acetonem. Do klejenia używamy żywicy Epidian 5 zmieszanej, lepiej, z utwardzaczem PAC (60 do 100% wagi żywicy). Im więcej utwardzacza tym spoina bardziej elastyczna. Popularny utwardzacz Z1 daje spoinę bardziej kruchą lecz również dopuszczalną.
Zmieszaną z utwardzaczem żywicę zagęszczamy aby nie wyciekała spomiędzy powierzchni klejonych. Do tego celu szkutnictwo stosuje pyłek drzewny, jaki powstaje przy szlifowaniu drewna szlifierką taśmową.
Szkutnictwo to również laminaty.
Laminaty – rodzaj kompozytów: tworzywa sztuczne powstające z połączenia dwóch materiałów o różnych własciwościach mechanicznych i technologicznych. W zasadzie jeden materiał, zazwyczaj w postaci cienkich włókien lub nici, spełnia podstawową rolę konstrukcyjną, a drugi jest lepiszczem, wiążącym ze sobą elementarne włókna konstrukcyjne i chroniącym je przed czynnikami zewnętrznymi (np. korozją). Typowym naturalnym laminatem jest drewno, w którym wytrzymałe i sprężyste, choć wiotkie włókna celulozowe są spajane w sztywne i odporne tworzywo przez tzw. ligninę (drzewnik) o wiele mniej wytrzymałą mechanicznie od celulozy.
Zapraszam serdecznie do kontaktu poprzez formularz.
Oddzwonię lub odpiszę niezwłocznie.