We wszystkich sprawach w sądach cywilnych możemy wybrać, czy skorzystać z pomocy adwokata czy radcy prawnego. W sądach karnych tylko jeśli jesteśmy pokrzywdzonymi.
Polska jest jednym z niewielu krajów w Europie, gdzie występuje podział na zawody adwokata i radcy prawnego. Do niedawna zakres uprawnień tego drugiego był mocno ograniczony. Teraz zawody te w dużym stopniu zbliżyły się do siebie i w większości spraw sądowych możemy wybrać między pomocą adwokata i radcy. Wyjątkiem jest rola obrońcy w procesie karnym i karno-skarbowym.
Radca prawny może nas zastępować przed sądem w każdej sprawie cywilnej, na każdym jej etapie. Podobnie jest ze sprawami administracyjnymi, gospodarczymi i sprawami z zakresu prawa pracy. Do 2007 roku radcowie prawni nie mieli uprawnień do reprezentowania stron w sądach rodzinnych. Obecnie możemy skorzystać z ich pomocy również m.in. w sprawach rozwodowych.
Radca prawny może być także naszym pełnomocnikiem w sprawach o wykroczenia.
Nasz wybór jest jednak ograniczony w przypadku, gdy jesteśmy oskarżonymi w sprawie karnej lub karno-skarbowej. Tutaj rolę naszego obrońcy może pełnić tylko i wyłącznie adwokat. Inaczej jednak wygląda sytuacja, jeśli w sądzie karnym jesteśmy osobą pokrzywdzoną. Rok temu weszła w życie nowelizacja Kodeksu Postępowania Karnego (art. 88 k.p.k.), która pozwala na zastępstwo procesowego pokrzywdzonych zarówno przez adwokatów jak i radców prawnych.
Dzięki tej nowelizacji wybór między adwokatem a radcą ma każda pokrzywdzona osoba fizyczna i prawna (a także jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną) . Do tej pory z pomocy radcy w tym charakterze korzystać mogły tylko instytucja państwowe, samorządowe lub społeczne.