Każdy, kto szuka lub kiedykolwiek szukał fotografa – na wesele, komunię, czy studniówkę, musiał zadać sobie pytanie „po czym poznać dobrego specjalistę?”. Fotograf polecany przez znajomych to tylko jedno kryterium, dzięki któremu odróżnimy amatora od profesjonalisty.
Czym zajmuje się fotograf?
Fotografia jest zajęciem, w wyniku którego powstają obrazy uchwycone za pomocą światła. W zależności od specjalizacji fotograf może zajmować się szeroko pojętą pracą związaną ze zdjęciami – od planowania ujęć, scenografii i kadrów, a także stricte uwieczniania obrazów, po wywoływanie, wykonywanie odbitek, obróbkę i katalogowanie wcześniej zrobionych zdjęć.
Zawód fotografa może wyglądać bardzo różnie, w zależności od specjalizacji, jaką on wybierze. Dla specjalisty w dziedzinie fotografii znajdzie się miejsce zarówno w zakładach fotograficznych, jak i agencjach reklamowych, redakcjach, agencjach modelek, muzeach, zakładach produkcyjnych i wszędzie tam, gdzie potrzebne są zdjęcia osób, krajobrazów, wydarzeń czy produktów. Fotograf może również zostać tzw. freelancerem (czyli tzw. wolnym strzelcem) i podejmować się pojedynczych zleceń np. fotografowania imprez okolicznościowych lub wykonywania całych sesji zdjęciowych.
Fotograf to zawód natury artystycznej. Nawet jeśli ma on za zadanie zrobić zdjęcia o konkretnych cechach, musi posłużyć się swoją wiedzą i wrażliwością estetyczną, by uchwycić właściwy kadr. Dlatego też każdy fotograf będzie miał swój własny, charakterystyczny styl, wypracowany w wyniku doskonalenia sztuki fotograficznej.
Zlecenia fotograficzne
Osoby prywatne najczęściej kojarzą fotografów ze zleceniami robienia zdjęć na imprezach okolicznościowych takich jak śluby, wesela, chrzty, studniówki, czy eventy firmowe. Zawód ten często utożsamiany jest też ze studiem fotograficznym, w którym można wykonać zdjęcia do dokumentów, wywołać własne fotografie lub uczestniczyć w profesjonalnej, stylizowanej sesji zdjęciowej. Popularne jest również odnawianie starych i zniszczonych fotografii.
Praca fotografa to jednak więcej niż to, co przychodzi na myśl w pierwszej kolejności. Zapotrzebowanie na tę profesję jest widoczne niemal w każdej branży – szczególnie tych związanych z fizycznymi produktami lub ich elementami. Tak naprawdę prace fotografów otaczają nas na co dzień, choć nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę. Prawie każdy mijany przez nas plakat reklamowy jest choć częściowo dziełem jakiegoś fotografa. Podobnie jest ze znaczącą częścią opakowań produktowych.
Zdjęcia znajdziemy praktycznie wszędzie – w książkach, gazetach, ulotkach, katalogach produktowych, w internecie, czy telewizji. Jest to element tak powszechny, że aż ciężko uwierzyć, że zawód fotografa wciąż uważany jest nierzadko za profesję alternatywną, niszową. W rzeczywistości fotografie artystyczne stanowią tylko stosunkowo niedużą część wszystkich zdjęć wykonywanych w ogóle. Zlecenia dla fotografa mogą więc być związane z bardzo różnymi branżami – od modowej, przez kulinarną, aż do mechanicznej, czy architektonicznej.
Rodzaje technik fotograficznych
Wyróżnia się dwie, główne techniki uzyskiwania i wywoływania fotografii. Każda z nich wymaga innego typu sprzętu i służy innym celom. Istnieje również trzecia forma, w ramach której mówimy o tzw. szlachetnych technikach fotograficznych. Nie są one jednak z reguły wykorzystywane na dużą skalę i stanowią raczej pewną niszową alternatywę dla powszechnie stosowanych metod.
Fotografia tradycyjna
Jak sama nazwa wskazuje, fotografia tradycyjna jest to rzemiosło w swojej podstawowej, znanej od lat postaci. Fotografia tradycyjna jest często nazywana fotografią analogową – wielu fotografów uważa, że błędnie. Charakteryzuje się ona przede wszystkim obecnością kliszy, na której utrwalane są zdjęcia, za pośrednictwem procesów chemicznych (światłoczułych związków srebra). Jest to technologia, która uniemożliwia wstępną selekcję zdjęć przed ich wywołaniem, stąd też każde z nich zwykle jest bardziej przemyślane i ma charakter indywidualny, w stosunku do zdjęć wykonanych techniką cyfrową.
Fotografia cyfrowa
To młodsza siostra tradycyjnych metod wykonywania zdjęć. Różni się ona przede wszystkim tym, że aparat, którym wykonywane są zdjęcia jest bardziej zaawansowany technologicznie niż aparat analogiczny. Opiera się on na technologii cyfrowej – w dzisiejszych czasach – bardzo powszechnej. Aparat cyfrowy daje nam wiele możliwości; umożliwia zrobienie tysięcy zdjęć, ich wstępną selekcję, a także wykorzystanie specjalnych efektów i trybów. Dzięki nim możemy ustawić spersonalizowane parametry zdjęcia jeszcze przed jego wykonaniem.
Techniki oparte na gumie, pigmencie, bromoleju
Tzw. techniki szlachetne wykorzystują procesy chemiczne związków światłoczułych. Prace powstałe za pośrednictwem tych technik mają niepowtarzalny charakter, uzyskany za pomocą materiałów innych niż sole srebra. Do technik szlachetnych zaliczamy: wykorzystanie zjawiska zmniejszenia rozpuszczalności gumy arabskiej pod wpływem światła, światłoczułości żelatyny uczulonej chromianem amonu lub potasu, czy zjawiska „garbowania” żelatyny uczulonej chromianem potasu.
Fotografia – zawód dla osób z pasją
Jako, że fotografia jest zawodem do pewnego stopnia artystycznym, jego wykonawca nie może być osobą przypadkową. Oczywiście – każdy z nas może robić zdjęcia na własną rękę. Zdarzają się również i tacy, który działając amatorsko, bez większego przygotowania, a dysponując profesjonalnym sprzętem, ogłaszają swoje usługi jako usługi fotograficzne (np. przy zleceniach robienia zdjęć na imprezach okolicznościowych). Warto jednak zwrócić uwagę na to, że usługi takich osób – mimo, że tańsze, mogą być również niższej jakości.
Fotograf, oprócz stosownego wykształcenia, powinien również wykazywać się szczególnym wyczuciem estetyki. Musi on dostrzegać wyjątkowe kadry i ujęcia i mieć pomysły na udane kompozycje. Ponadto powinien on umieć i lubić pracę ze sprzętem, a także orientować się, choć w niewielkim stopniu, w technikach graficznych – tradycyjnych i cyfrowych.
Czy fotografia to branża opłacalna?
To ile zarabia fotograf jest oczywiście kwestią indywidualną. Stawki są uzależnione od umiejętności, doświadczenia i renomy danego fotografa. Istotna jest również specjalizacja oraz branża, a także liczba i rodzaj wykonywanych zleceń. Powszechnie uważa się jednak, że fotografia jest branżą na tyle uniwersalną, że zapotrzebowanie na dobrze wykwalifikowanych specjalistów ciągle rośnie. Jednocześnie jednak jest też wiele osób zainteresowanych fotografią, jako potencjalną ścieżką kariery. Nie brakuje zatem zleceń przy różnego rodzaju mniejszych i większych projektach, jednak szansę na naprawdę wysokie zarobki, ma tylko część osób – prawdopodobnie tych, których pasja idzie w parze z ponadprzeciętnymi predyspozycjami i odpowiednim przygotowaniem teoretycznym.