Sekrety branży przewoźniczej – czym jest transport i logistyka?
Czy wiesz, jak ważną rolę w Twoim życiu odgrywa transport? Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak często styka się z usługami transportowymi na co dzień. W rzeczywistości prawie każdy z nas używa ich i płaci za nie codziennie.
Większości z nas usługi transportowe kojarzą się z przewozem towarów na wielką skalę – drogą morską lub powietrzną. Drugie skojarzenie często dotyczy przedsiębiorstw oferujących przewóz osób; linii lotniczych, przewoźników kolejowych czy autobusowych. Tymczasem branża transportowa to o wiele szersze pojęcie, obejmujące szereg usług, z których bezpośrednio i pośrednio korzysta niemal każdy człowiek na Ziemii – nie zawsze będąc tego do końca świadomym.
Czym są usługi transportowe i przewoźnicze?
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, jak często styka się z usługami transportowymi w codziennym życiu. W rzeczywistości prawie każdy z nas używa ich i płaci za nie codziennie – i mowa tu nie tylko o biletach za przejazd komunikacją miejską. Co więcej, z usług przewozowych często korzystamy, nie wychodząc z domu.
Prawda jest taka, że niemal każdy fizyczny produkt, a także wiele usług, wiąże się z transportem. Często jego cena jest wliczona w koszt zakupu, czasem jednak za przewóz musimy dopłacić osobną kwotę. Kupując świeże lub importowane owoce w supermarkecie, ubrania w sklepie odzieżowym, czy elektronikę – nawet bezpośrednio od producenta, opłacamy koszty transportu produktu lub jego części, płacąc cenę, która zwykle w rzeczywistości przewyższa samą wartość nabytego przez nas artykułu. Gdy natomiast zamawiamy jedzenie na dowóz, kupujemy coś przez internet, czy zlecamy dostawę i wniesienie mebli z salonu meblowego – wtedy opłata jest najczęściej wyszczególniona jako dodatkowa.
Usługi transportowe mogą mieć charakter bezpośredni i pośredni. Z tych pierwszych korzystamy np. podróżując pociągiem, samolotem, czy wynajętą łodzią, a także przemieszczając się po mieście taksówką, zlecając przeprowadzkę lub przewóz paczki firmie kurierskiej. Pośrednio natomiast – gdy kupujemy produkt, który musiał przebyć określoną drogę, by trafić do miejsca, z którego go odebraliśmy.
Zlecenia transportowe i logistyczne
Nie tylko osoby prywatne są użytkownikami usług transportowych. Również mniejsze i większe firmy, czy instytucje są uzależnione od przewoźników i dostawców. Czasem pośredniczą tylko między swoimi klientami, często jednak potrzebują przetransportować coś dla wyłącznie wewnętrznych potrzeb. Wiele podmiotów, zwłaszcza tych, których branża wymaga transportu na dużą skalę, korzysta z ofert firm zajmujących się logistyką, czyli zarządzaniem procesami przewozu towarów, surowców i osób.
Firmy logistyczne planują i kontrolują transport w czasie i przestrzeni, dostosowując ten proces do potrzeb i możliwości swoich klientów, a tym samym optymalizując koszty związane z transportem. Często zajmują się również śledzeniem rynku, popytu na dane produkty, surowce, czy materiały, negocjowaniem cen usług przewozowych, analizą ofert i budżetu zakupów, obsługą klienta, pakowaniem, ubezpieczeniem, magazynowaniem towarów, usługami zaopatrzeniowymi, wywozem, gospodarowaniem odpadami, czy obsługą zwrotów.
Rodzaje transportu towarów
Jednym z najpowszechniejszych i najbardziej dostępnych sposobów przewozu towarów jest transport samochodowy. Zlecenia na tę usługę są realizowane za pośrednictwem samochodów ciężarowych i tzw. TIR-ów (w transporcie międzynarodowym) oraz samochodów dostawczych. Dzięki rozbudowanej i obecnej niemal na całym świecie infrastruktury drogowej, transport samochodowy może być świadczony niemal wszędzie i dla każdego. Umożliwia on przewóz towarów o bardzo różnej specyfice i gabarytach.
Transport kolejowy to stosunkowo stary środek transportu towarów. Wykorzystywany jest obecnie przez niewielką liczbę firm, za to zwykle na stosunkowo dużą skalę. Umożliwia on przewóz ładunków o dużej masie, takich jak np. surowce, produkty przemysłu drzewnego, produkty rolne. Niestety, jest to dość powolny środek transportu, ze względu na niską prędkość taboru kolejowego. Ponadto proces rozbudowy infrastruktury kolejowej i dostosowania jej do własnych potrzeb jest czasochłonny i kosztowny.
Innym, znanym już od wieków środkiem przewozu ładunków jest transport wodny. Może on mieć charakter rzeczny (przewóz najczęściej w obrębie jednego kraju) lub morski (na duże dystanse). Wykorzystuje się go najczęściej do transportowania ładunków o bardzo dużej masie i niskiej wartości (ze względu na niski poziom bezpieczeństwa towarów), takich jak np. surowce naturalne, półprodukty.
Transport lotniczy jest stosunkowo nową i dopiero rozwijającą się gałęzią w branży przewoźniczej. Większość statków powietrznych ma charakter pasażerski, osobowy. Samolotami przewozi się jednak również ładunki – najczęściej zleca się przewóz towarów o dużych gabarytach, wymagających szybkiego transportu oraz dóbr szczególnie cennych.
Istnieje również piąta, powszechna metoda transportu towarów – za pośrednictwem rurociągów. W ten sposób przetransportować można surowce takie jak ropa naftowa, woda, czy gaz. Infrastruktura rurociągów składa się ze stalowych, specjalnie skonstruowanych rur biegnących pod i nad powierzchnią ziemi oraz systemu stacji pomp, które utrzymują przepływ gazu lub cieczy w ruchu.
Transport osób i inne usługi przewoźnicze
Prawdopodobnie niemal każdy z nas korzystał choć raz w życiu z usług przewoźniczych oferujących transport autokarowy, kolejowy, lotniczy i rzeczny lub morski. Korzystamy z nich najczęściej, kiedy planujemy dalszą podróż. Są jednak również świadczenia transportowe, których używamy na co dzień; takie jak komunikacja miejska, taksówki, czy rowery miejskie.
Firmy oferujące transport osobowy to również takie, które wypożyczają różnego rodzaju pojazdy; samochody w celach użytkowych lub okazyjnych (np. stare lub sportowe auta do ślubu, limuzyny na wieczór panieński, czy kawalerski), a także oferują np. przejazdy pojazdem turystycznym z przewodnikiem lub kursy bryczką czy zaprzęgiem. W ramach usług transportowych zlecić można również kompleksowe świadczenia przeprowadzkowe, usługi kurierskie, czy transport sanitarny.
Transport w Polsce
W naszym kraju najważniejszą rolę odgrywa transport lądowy. Większość towarów, zarówno tych przewożonych w ramach granic Polski, jak i tych importowanych i eksportowanych, trafia w miejsca docelowe za sprawą takich środków komunikacyjnych jak pojazdy samochodowe, kolejowe i statki rzeczne. Podobnie wygląda kwestia transportu osób. Ze względu na najlepiej rozwiniętą infrastrukturę oraz przystępność cenową, najczęściej wybierane przez Polaków środki komunikacji krajowej to autobusy, autokary i pociągi. Coraz chętniej wybieranym, aczkolwiek nie aż tak popularnym sposobem podróży po kraju są samoloty osobowe obsługiwane przez polskie i zagraniczne linie lotnicze. W 2016r. w skład systemu cywilnych polskich portów lotniczych wchodziło 15 lotnisk na terenie całego kraju.